Zimowe warunki na drogach mogą zaskoczyć nawet najbardziej doświadczonych kierowców. Niska temperatura, opady śniegu oraz lód sprawiają, że przyczepność kół drastycznie maleje. W takich sytuacjach z pomocą przychodzą łańcuchy na koła. Ich zamontowanie nie jest skomplikowane, ale wymaga odrobiny przygotowania i zrozumienia, jak działają. Poniższy poradnik to obszerne omówienie tematu łańcuchów śniegowych: od mechanizmu działania, poprzez właściwy dobór, aż po rodzaje oraz sytuacje, w których warto je założyć. Dzięki tym informacjom każdy kierowca będzie mógł zadbać o odpowiedni poziom bezpieczeństwa na oblodzonych lub zaśnieżonych trasach.

Jak działają łańcuchy na koła?

Podstawowym celem łańcuchów na koła jest zwiększenie tarcia pomiędzy oponą a podłożem w warunkach utrudnionej przyczepności. Łańcuch, owinięty wokół koła, wgryza się w śnieg i lód, dzięki czemu opona nie ślizga się tak łatwo, a pojazd może skuteczniej ruszać z miejsca i hamować. Warto pamiętać, że łańcuchy śniegowe nie zastąpią rozsądnej i ostrożnej jazdy, ale są solidnym wsparciem, zwłaszcza na stromych podjazdach czy w górach.

Podczas jazdy z łańcuchami należy zachowywać umiarkowaną prędkość – zazwyczaj producenci wskazują, że nie wolno przekraczać 50 km/h. Przemieszczanie się z wyższą prędkością może doprowadzić do zerwania łańcucha lub uszkodzenia opony. Dodatkowo trzeba liczyć się z nieco wyższym poziomem hałasu. Natomiast lepsza kontrola nad pojazdem i niższe ryzyko wpadnięcia w poślizg w zimowych warunkach wynagradzają te niewygody.

Przeczytaj również: Awaryjne uruchomienie auta bez sprawnego immobilisera – praktyczny poradnik

Jak dobrać właściwe łańcuchy śniegowe?

Odpowiedni dobór łańcuchów na koła to podstawa skutecznego działania i bezpieczeństwa. Aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji, warto zwrócić uwagę na kilka aspektów:

Rozmiar opony

Każdy model łańcucha jest przeznaczony do konkretnych wymiarów opon. W pierwszej kolejności należy więc poznać szerokość, profil i średnicę opon swojego pojazdu. Informację tę można znaleźć na boku opony (np. 205/55 R16) oraz w dokumentacji samochodu. W sklepach z akcesoriami motoryzacyjnymi zwykle można zobaczyć listę rozmiarów, do których dany komplet łańcuchów będzie pasował.

Rodzaj napędu

W zależności od tego, czy mamy napęd na przednią, tylną czy cztery osie, łańcuchy zakładamy na różne koła. W przypadku napędu na przód – tylko na przednie; przy napędzie tylnym – tylko na tylne; a w samochodach 4x4 najczęściej na obie osie. Niektóre pojazdy z napędem na wszystkie koła mają specyficzne zalecenia producenta co do zakładania łańcuchów – warto sprawdzić to w instrukcji lub skontaktować się z serwisem.

Typ pojazdu

Istnieją modele łańcuchów dedykowane do samochodów osobowych, SUV-ów, aut dostawczych oraz ciężarowych. Różnią się one nie tylko wytrzymałością, ale także sposobem montażu i grubością ogniw. W przypadku cięższych samochodów warto wybrać rozwiązania wzmocnione, które zniosą większe obciążenie.

Sposób montażu

Dostępne są łańcuchy z różnymi systemami napinania – od najbardziej podstawowych, gdzie konieczne jest ręczne dociąganie, aż po bardziej zaawansowane modele samonapinające się. Warto rozważyć, czy wolimy zaoszczędzić czas i wybrać łańcuchy z wygodniejszym systemem zakładania, czy jednak postawić na tańsze, ale bardziej czasochłonne w montażu modele.

Jaki rodzaj łańcuchów jest najlepszy?

Na rynku znajdziemy szeroką ofertę różnych rodzajów łańcuchów śniegowych, różniących się wzorem splotu, materiałem wykonania oraz dodatkowymi udogodnieniami. Najczęstsze typy to:

Łańcuchy na koła drabinkowe

To jedne z najbardziej popularnych rozwiązań. Ich wzór przypomina drabinkę – poziome fragmenty łańcucha rozmieszczone są poprzecznie na powierzchni opony. Dobre radzą sobie w śniegu, ale mogą być mniej efektywne na lodzie, ponieważ poszczególne fragmenty nie zawsze stykają się z podłożem w tym samym momencie. Ich zaletą jest stosunkowo niska cena i łatwość naprawy (w razie uszkodzenia można wymienić pojedyncze ogniwo).

Łańcuchy na koła rombowe (diamentowe)

Ten typ charakteryzuje się wzorem ułożonym w kształt rombów (bądź diamentów). Dzięki temu zapewnia lepsze pokrycie powierzchni opony i efektywniejsze wgryzanie się w śnieg lub lód. Jest to popularne rozwiązanie dla osób podróżujących w wymagającym terenie. Montaż może być nieco bardziej skomplikowany od drabinkowych, ale korzyści w postaci stabilniejszej jazdy bywają odczuwalne.

Łańcuchy na koła hybrydowe lub “półłańcuchy”

Wariant hybrydowy łączy elementy tradycyjnego łańcucha z tekstylnymi wstawkami, co sprawia, że są lżejsze i nieco cichsze w użytkowaniu. Ich efektywność zależy jednak w większym stopniu od rodzaju nawierzchni – dobrze spisują się w świeżym śniegu, ale na ubitym lodzie mogą mieć nieco gorszą przyczepność w porównaniu z klasycznymi łańcuchami stalowymi.

Łańcuchy na koła typu “spider”

Wyróżniają się sposobem montażu – większa część łańcucha znajduje się na zewnętrznej stronie koła, a specjalny mechanizm mocuje się do felgi lub do elementu centralnego. Choć bywają droższe od tradycyjnych modeli, cechują się szybkim zakładaniem i zdejmowaniem oraz równomiernym rozłożeniem nacisku na oponę.

Wybór najlepszego rodzaju łańcuchów na koła zależy od indywidualnych potrzeb. Jeśli często jeździsz w góry albo na tereny o obfitych opadach śniegu, dobrym wyborem będą solidne łańcuchy diamentowe z dodatkowymi wzmocnieniami. Jeżeli natomiast zimowe trudności zdarzają Ci się rzadko i nie chcesz wydawać dużych kwot, standardowe drabinkowe mogą w zupełności wystarczyć.

Przeczytaj również: Objawy awarii koła dwumasowego, wymiana, koszty

Kiedy i gdzie stosować łańcuchy śniegowe?

Nie każdy kierowca musi używać łańcuchów śniegowych na co dzień. Są one niezbędne głównie w następujących sytuacjach:

• Jazda w terenie górskim - regiony górskie charakteryzują się częstymi opadami śniegu, a drogi bywają wąskie i strome. Łańcuchy pozwalają zachować wyższą przyczepność podczas podjazdów i zjazdów. W wielu krajach (np. w Austrii, Szwajcarii czy we Włoszech) w określonych częściach roku lub na konkretnych odcinkach dróg posiadanie łańcuchów na pokładzie jest wymagane przepisami.

• Oblodzone ulice lub parkingi - choć w miastach nawierzchnia jest zwykle regularnie posypywana solą, czasem zdarzają się intensywne opady i nagły spadek temperatury, który powoduje oblodzenie jezdni. Wtedy łańcuchy mogą okazać się jedynym sposobem na ruszenie z miejsca bez niekontrolowanego buksowania kół.

• Ekstremalnie trudne warunki na drogach - gdy drogowcy nie nadążają z odśnieżaniem lub gdy śnieg pada bardzo intensywnie przez wiele godzin, nawierzchnia może być gruba i śliska. W takich sytuacjach łańcuchy śniegowe bywają nieocenione, a dodatkowo zapewniają większe bezpieczeństwo.

• Wymagania prawne - w niektórych krajach i regionach przepisy zobowiązują do jazdy z łańcuchami podczas konkretnego sezonu zimowego albo na określonych odcinkach (oznakowanych odpowiednimi tablicami). W razie kontroli drogowej brak łańcuchów może skutkować karą, a przede wszystkim stwarza niebezpieczeństwo dla kierowcy i innych użytkowników drogi.

Należy pamiętać, że łańcuchów na koła nie wolno używać na czarnej, niezaśnieżonej nawierzchni przez dłuższy czas. Może to spowodować uszkodzenia zarówno łańcuchów, jak i samej opony czy nawet elementów układu jezdnego. Gdy warunki na drodze się poprawią i śnieg zniknie, należy jak najszybciej zdjąć łańcuchy.

Dodatkowe porady dotyczące montażu i użytkowania

• Przećwicz zakładanie w sprzyjających warunkach - nie czekaj z nauką montażu łańcuchów do chwili, gdy znajdziesz się w trudnej sytuacji na poboczu. Warto przeprowadzić próbę w garażu lub na spokojnym placu. Zrozumiesz wówczas konstrukcję łańcuchów, a także przekonasz się, ile czasu potrzebujesz na ich założenie.
• Regularnie sprawdzaj stan łańcuchów - łańcuchy powinny być wolne od korozji i uszkodzeń mechanicznych. Zawsze przed sezonem zimowym warto skontrolować, czy ogniwa nie są popękane lub nie odkształciły się w sposób uniemożliwiający bezpieczne użytkowanie.
• Pamiętaj o właściwym naprężeniu - zbyt luźne łańcuchy mogą spadać z kół, powodując niekontrolowane uderzenia o nadkole, a nawet uszkodzenia przewodów hamulcowych. Z kolei zbyt mocne naprężenie może narazić na uszkodzenia oponę. W instrukcjach zazwyczaj znajduje się informacja, jak prawidłowo wyregulować naprężenie.
• Zakładaj łańcuchy w odpowiednim miejscu - jeżeli musisz założyć łańcuchy w trasie, zadbaj o własne bezpieczeństwo. Zatrzymaj się w możliwie bezpiecznym punkcie (zatoczka drogowa, parking, pobocze), włącz światła awaryjne, załóż kamizelkę odblaskową i ostrożnie przystąp do pracy.
• Zdejmuj łańcuchy po zakończeniu jazdy w ciężkich warunkach - gdy tylko wyjedziesz na odcinek odśnieżonej drogi, staraj się zdjąć łańcuchy tak szybko, jak to możliwe. W przeciwnym wypadku możesz uszkodzić nawierzchnię, swoje opony oraz elementy zawieszenia.