Tym z Państwa, którzy są z nami od dawna, nie trzeba przedstawiać postaci dr Adama Cyry. Artykuły polskiego historyka nieraz pojawiały się już bowiem na naszych łamach. Tym razem prezentujemy dotąd niepublikowany ze względu na wprowadzenie stanu wojennego wpis jego śp. ojca, w którym zawarty jest opis uroczystości w Bydlinie z 24 listopada 1981 roku.

Przypomnijmy, że w bitwie pod Krzywopłotami, rozegranej między 17 a 19 listopada 1914 roku, żołnierze 1. Brygady Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego walczyli z wojskami rosyjskimi u boku Austriaków. Czterdziestu sześciu z nich zginęło, po czym zostało pochowanych we wspólnej mogile na cmentarzu w Bydlinie.  Jednym z uczestników tych walk był Stanisław Bytnar, którego synem był powszechnie dziś znany Jan Bytnar ps. „Rudy”,  jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie rzucone na szaniec”.

„W 67. rocznicę bitwy pod Krzywopłotami, 24 listopada 1981 r., „Solidarność”, PTTK i szkoły zorganizowały podniosłą uroczystość dla uczczenia poległych bohaterów. Przy licznym udziale ludności regionu olkuskiego, pocztach sztandarowych różnych organizacji, na cmentarzu w Bydlinie przy grobie poległych legionistów uroczystość została zapoczątkowana odśpiewaniem „Gaude Mater Polonia”. Koncelebrowana Msza św. Została odprawiona przez duszpasterzy z Cieślina, Bydlina i Jaroszowca. W czasie Mszy św. Homilię wygłosił ks. Proboszcz z Bydlina, podkreślił w niej miłość Ojczyzny  i zasługi legionistów I Brygady Józefa Piłsudskiego przelewających krew w walce o jej niepodległość.

Po Mszy św. zostały złożone na grobach legionistów, żołnierzy września 1939 r. i żołnierzy różnych narodowości poległych w czasie pierwszej wojny światowej wieńce i kwiaty. Po złożeniu wieńców został wygłoszony wykład obrazujący życie i działalność Józefa Piłsudskiego i roli utworzonych przez niego Legionów w walce o odzyskanie niepodległości. Popłynęły słowa prawdy od długich lat niesłyszane. Burzliwymi oklaskami została przez zgromadzonych przyjęta rezolucja w sprawie nadania Szkole Podstawowej w Bydlinie imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Zapadał zmrok, zapłonęły światła na grobach. Młodzież rozpaliła ognisko i przy nim padały słowa o bohaterskich bojownikach o niepodległość Polski. Śpiewano piosenki legionowe o Tych co „na stos rzucili swój życia los” i o Tej „co nie zginęła, wyrośnie  z naszej krwi”. W podniosłym nastroju w mrokach listopadowego wieczoru zgromadzeni opuszczali bydliński cmentarz. Nagie konary brzóz w lekkim powiewie wiatru nuciły zwycięską pieśń nadziei”

Józef Cyra
Olkusz, 25 listopada 1981 r.