Jak dawniej kruszce kopano

Jeśli ktoś chce dowiedzieć się jak dawniej kruszce kopano, to koniecznie powinien zobaczyć wystawę „Z notatnika Agricoli, czyli u źródeł górnictwa kruszcowego na złożach śląsko-krakowskich”, jaka jest prezentowana na dziedzińcu olkuskiego Centrum Kultury MOK przy ulicy Szpitalnej 32.

Wystawa wypożyczona z Muzeum Miasta Jaworzna składa się z dwudziestu plansz ilustrowanych rycinami z dzieł Georgiusa Agricoli „De re metallica libri XII”, uzupełnionych cytatami z jego prac i naukowym komentarzem. Georgius Agricola (1494-1555), nazywany „ojcem geologii”, był niemieckim humanistą i uczonym: górnikiem, metalurgiem, mineralogiem, a także lekarzem. Niewątpliwą ozdobą jego dzieł są 273 drzeworyty przedstawiające warunki występowania surowców kopalnych w przyrodzie, eksploatację górniczą i procesy hutnicze. Te unikatowe ilustracje dają wyobrażenie o pracy górnika i hutnika w XVI wieku. Na wystawie został także przedstawiony m.in.: polski sposób przeróbki rud ołowianych, wykorzystywany powszechnie na naszym terenie.

Warto przypomnieć, że najstarsze informacje o Olkuszu są związane z miejscowym górnictwem i hutnictwem srebra i ołowiu. W 1374 r. Elżbieta Łokietkówna, ogłosiła przywilej dla Olkusza, zatytułowany „Ordinatio montium Ilcussiensium”, czyli Ordynacja górnicza olkuska, który stanowi jeden z najstarszych zbiorów praw górniczych w Polsce. W 1505 r. Aleksander Jagiellończyk ogłosił „Statuta Montana Ilcusiensis”, czyli Olkuskie statuty górnicze, które określały szczegółowo prawne podstawy olkuskiego górnictwa. Wystawa prezentuje rozwój górnictwa i hutnictwa kruszców w połowie XVI wieku, czyli w okresie, kiedy w okolicach Olkusza rozpoczęto budowę sztolni odwadniających. Było to jedno z największych przedsięwzięć inżynieryjnych w Polsce. Łącznie wybudowano przeszło 32 km sztolni, a koszt wydrążenia jednego kilometra sztolni był równy budowie 15 murowanych kamienic.